Prof. Dr. Mehmet ÜNAL
Ortospor Özel Sağlık Hizmetleri
Tendonlar kuvvetleri kaslardan kemiklere aktaran organlardır. Kasların kasılmasıyla doğan kuvvet tendonların gerilmesine neden olur. Tendonlar genelde yüke karşı çok dayanıklıdırlar. Tendonlar temel olarak kollajen içerirler. 30 yaşından sonra dejeneratif değişikliklerle tendon elastikiyetini kaybetmeye başlar. Tendonun hızlı biçimde gerilmesi, tendona oblik olarak uygulanan yük, yük binmeden önce tendonun gergin olması, ilgili kas gruplarının dışarıdan uyarılması ve ilgili kasa göre tendonun zayıf olması tendon yaralanmalarındaki başlıca nedenlerdir. Ayrıca iyileşmemiş makrotravmalar, kronik aşırı yüklenme, tekrarlayan mikrotravmalar, kötü antrenman koşulları ve fokal infeksiyonlarda tendon yaralanmalarına neden olabilir.
Tendon yaralanmalarını iki ana başlık altında inceleyebiliriz.
Tendon yırtılmaları;
a- kısmi yırtıklar:
b- Tam yırtılmalar:
Aşırı kullanım yaralanmaları; Tendinitler, Peritendinit (tenovajinit, tenosinovit), Tenoperiostit ve Tendinosuz şeklinde kendini gösterir.
Tendinitler;
Tendon zedelenmeleri kan akımının zayıf olduğu yerlerde oluşmaktadır. örneğin aşil tendonunda, tendonun kalkaneusa yapışma yerinin 2-5 cm proksimalinde, supraspinatus tendonunda humerusa yapışma yerinin 1-2 cm proksimalinde görülür. Akut ve kronik kısmi tendon yırtıkları sıklıkla aşil tendonunda görülür. Bunun yanında patellar tendon, rotator cuff tendonları, adduktor longus tendonunda da yırtılmalara sık rastlanmaktadır. Akut tendinitlerde ağrı, şişlik, kızarıklık ve lokal ısı artışı nedeniyle tanı koymak kolay iken, aşırı kullanım nedeniyle gelişen kronik tendinitlerde tanı koymak daha zordur. İstirahat halinde görülen ağrı, ısınma ile kaybolur. Sporcu antrenmanına devam eder. Antrenman bitiminde soğumayla ağrı tekrar ortaya çıkar. İlerlemiş vakalarda ısınmayla kaybolan ağrı, antrenmanın sonlarına doğru tekrar ortaya çıkar ve aktivitenin devamını engeller. Zamanında tanısı konulup, tedavisi yapılmaz ise sporcunun performansı her geçen gün azalır ve sonunda antrenmanlara katılamaz hale gelir.
Tendon üzerine steroid enjeksiyonu kontrendikedir.
Peritendinitis: (Bkz. Peritendinitis)
Tenoperiostit: (Bkz. Tenoperiostit)